natuur en voedings winkel

Jongeren nemen geen gewone XTC meer, maar kiezen voor herbal XTC.  Energiedrankjes om wakker te blijven, allerlei plantenmengsels om te vermageren of ginseng tegen de stress.  Maar is “natuurlijk” altijd een synoniem voor onschuldig?  Betekent “eco” automatisch gezond?

Na andere modetrends zoals homeopathische geneeskunde of de back-to-basics trend is het nu de beurt aan het drugsfront en de vitamine cultus.  Gespecialiseerde winkels, ook wel smart shops genoemd, verkopen allerlei natuurlijke oppeppers open en bloot, want deze smart drugs of smart products zijn niet verboden.

Wat zijn smart drugs eigenlijk?

Smart drugs zijn geen drugs zoals de meeste mensen ze kennen.  Ze zijn 100% wettelijk, ondermijnen het lichaam niet en werken ook niet verslavend.  Omdat ze gemaakt worden uit natuurlijke producten zoals: kruiden, hormonen en platenextracten; noemen we ze ook wel eens “eco-drugs”.

Ook duiken er steeds meer natuurlijke preparaten op met geneeskundige of therapeutische eigenschappen.  Soms hoor je in dit verband de naam functional food vallen.  Het gaat in feite om voedingssupplementen waar onterecht allerlei geneeskrachtige eigenschappen aan worden toegeschreven.  Bv.: kruiden om te vermageren, enzymen om meer spieren te kweken of extracten die energie geven.

Wie gebruikt ze?

  We kunnen de kopers in twee groepen indelen.  Enerzijds heb je de jongeren die op zoek zijn naar kicks.  Ze kopen de stimulerende middeltjes om de XTC-pil te vervangen.  De jongere redeneert als volgt: waarom een XTC-pil nemen die illegaal is en daarin boven schadelijke stoffen bevat.

Anderzijds heb je de bewuste dertigers die een druk leven leiden en op zoek gaan naar natuurlijke middelen die hen meer energie geven of helpen om beter te ontspannen.

Natuurlijk is in!

Ervaringen met traditionele producten hebben ons wantrouwen doen groeien.  Gevaren van deze producten zijn ons bewust geworden en we zullen dan ook veel zorgvuldiger met onze gezondheid omspringen.  We zoeken nu veel meer dan vroeger naar natuurlijke oplossingen voor onze problemen.  Ook bij jongeren merk je deze gezondheidsreflex.  Denk maar aan het verminderde rookgedrag.

Naast gezondheidsbewustzijn hebben we nog zoiets als markteconomie en commercieel winstbejag.  De fabrikanten zien wat er leeft bij de jongeren en spelen daar handig op in met bv eco-drugs.  Marketingjongens weten dat mensen op zoek zijn naar manieren om stress en druk te bestrijden en stellen de smart drugs voor als de gezonde oplossing.

Niet altijd even gezond!

Een product op basis van kruiden of planten betekent nog niet dat het totaal onschuldig is.  Sap van de vingerhoedsplant bijvoorbeeld kan al serieuze hartproblemen geven.  Het is verkeerd om te denken dat al wat uit de natuur komt onschadelijk is en al wat uit het labo komt schadelijk is.  De sterkste toxische (giftige) verbindingen komen uit de natuur.

Fabrikanten willen via mediacampagnes ons ervan overtuigen dat natuurlijk synoniem staat met gezond.  En dat kan een gevaarlijke tendens zijn.  De afstand tussen de natuur en de jongeren wordt ook alsmaar groter.  Jongeren komen alleen nog in contact met de natuur tijdens de vakanties in de vrije natuur.  Door gebrek aan informatie en kennis wordt het gevaar dat men al te makkelijk, nonchalant en onvoorzichtig omspringt met smart products steeds groter.

Wat zijn de bestanddelen?

De lijst van bestanddelen van smart drugs is heel lang.  Naast taurine en cafeïne staan onder meer ephedrine en psilocybine op de ingrediëntenlijst.  Ephedrine is afkomstig van het Ephedra-kruid, dat door de Mormonen wordt gebruikt in een stimulerende drank als alternatief voor koffie.  Deze ephedrine is een dopingproduct dat in de sportwereld op de lijst van de verboden middelen staat maar zit dus blijkbaar wél in deze zogenaamd legale drugs.

Ook psilocybine een tripmiddel die hallucinaties opwekt, psychisch verslavend is en waarvan de effecten te vergelijken zijn  met LSD worden vaak in smart drugs gevonden.

De juiste dosering!

Niet alle planten zijn gevaarlijk.  Er bestaan ook nog een heleboel onschadelijke producten.  Maar ook bij deze onschadelijke producten blijft het opletten voor de juiste dosis.  Want zelfs bij een onschadelijk middel zal een te hoge dosis altijd voor zware gevolgen zorgen.  Kijk naar koffie.  Als je in plaats van 5 koppen koffie verspreid over twee uur dezelfde dosis in één blikje neemt, dan lijkt me dat niet meer zo onschadelijk maar wordt er eerder en gevaarlijke situatie gecreëerd.  Als je daarbij dan nog hartproblemen hebt zijn er zeker risico’s aan verbonden.  Wat al te vaak wordt vergeten is dat overgeconcentreerde producten, zoals cafeïne in smart drinks, in feite tot een overdosis leiden.  Vanaf dan komt de gezondheid in gevaar.

Dubbelzinnige wetgeving!

De grote troef van de smart drugs is natuurlijk dat ze voor 100% legaal zijn.  Hoe kan dit als men weet dat een aantal stoffen toch gevaarlijk zijn?  Dit komt door de dubbele wetgeving die het mogelijk maakt de smart products als voedingswaren te verkopen en zo onder een veel laksere controle van de voedingsinspectie komt.  Als een product therapeutische of geneeskundige eigenschap-pen heeft, dan wordt het beschouwd als een geneesmiddel en valt het onder de strenge geneesmiddelen inspectie.  Om aan de strenge wetgeving en de dure registratie-procedure te ontsnappen verkopen ze de smart drugs als voedingswaar.  Daar de producenten van smart products hun middelen wel willen verkopen als geneesmiddelen laten ze hun product zoveel mogelijk op een medicijn gelijken.  En door op de verpakking te vermelden dat het niet om een geneesmiddel gaat vallen ze onder de lakse controle van de voedingsinspectie.

Zo imiteren de meeste smart products de vorm van geneesmiddelen (tabletten of gelulen), er zit een bijsluiter bij, meestal staan er toch therapeutische boodschappen op het doosje en zelfs de verpakking doet denken aan de apotheek.  Zo worden in de supermarkt, dieetwikel en healt shop allerhande plantaardige geneesmiddelen verkocht die in de apotheek niet verkocht mogen worden.

Objectieve gegevens zijn onbestaand!

Vooral het gebrek aan informatie blijkt dus het grootste probleem te zijn bij smart products.  Tot nog toe is er niets bekend over deze producten.  Noch over hun identiteit (is het wel degelijk een plant of gaat het om een vervalsing?), noch over hun werking (hoe meetbaar zijn de resultaten?), noch over hun kwaliteit (bevatten ze schadelijke producten (zoals pesticiden of zware metalen zoals lood of cadium), heeft de consument enige garantie.  Het lijkt me dan ook hoog tijd dat de overheid stappen onderneemt.  Enerzijds moeten ze de huidige problemen uit de wetgeving wegwerken en de plantaardige(geneesmiddelen) aan een verplichte registratie- en controleprocedure onderwerpen.  En als uit dergelijke controles blijkt dat bepaalde planten toxisch zijn, dan moet er ook een strikt verbod komen op deze planten. 

Anderzijds moet de overheid veel meer doen op het gebied van informatie.  Ze moeten de producten onderzoeken en er moet gewaarschuwd worden voor de nodige gevaren.  Zoals in Nederland bij iedere reclamespot over alcohol duidelijk de melding wordt gemaakt van de slogan ”geniet maar drink met mate”.  Een overeenkomst tussen alcohol producenten, organisaties die zich bezig houden met het alcoholisme en de overheid.  Dus het kan.  Maar jammer genoeg blijkbaar nog niet hier.