Dol door doping ?

Zien we binnen enkele jaren de eerste gevallen van de ziekte van Creutzfeldt-Jacob opduiken bij atleten? Het risico is alleszins niet denkbeeldig bij sommige bodybuilders, die er niet voor terugschrikken om verboden groeihormonen, getrokken uit cadavers van runderen, massaal in te spuiten om tot betere prestaties te komen. Aan de gedachte dat op die manier een infectueus eiwitdeeltje, verantwoordelijk voor het ontstaan van de Dolle Koeien Ziekte, wel eens mee in hun lichaam zou kunnen terechtkomen, gaan deze atleten achteloos voorbij. Het zou hen wel eens zuur kunnen opbreken!

In september 1995 geven de medische experts van het IOC (Internationaal Olympisch Comité) nederig toe dat de groeihormoon de rol heeft overgenomen van testosterone en andere steroïden, en dat het gebruik ervan een gevaar vormt voor de sport:”wij weten nu dat groeihormoon een van de meest gebruikte drugs is bij sporters op het hoogste niveau. De atleten weten dat het actueel de sterkste steroïde is die beschikbaar is, en dat er geen enkele manier bestaat om het gebruik ervan op te sporen en er bijgevolg geen risico tot diskwalificatie aan verbonden is. Groeihormoon betekent een van de grootste bedreigingen voor de olympische beweging”.

In Lausanne besluiten het IOC, daarin gevolgd door het Europees Comité, om een budget van 2 miljoen dollar uit te trekken om de strijd aan te binden met doping door het gebruik van groeihormoon.

Spijtig genoeg is het groeihormoon niet de enige materie die niet wordt opgespoord bij dopingcontroles. Hetzelfde is waar voor andere natuurlijke hormonen. Deze hormonen worden door ons eigen lichaam geproduceerd. Daarom is het zeer moeilijk om bij regelmatige dopingcontroles uit te maken of de gehalten die aangetroffen worden in het bloed of urine van eigen lichaamsproductie dan wel van buiten uit toegediende oorsprong zijn. De best gekende zijn:

·        Cortisone, een hormoon dat geproduceerd wordt door de bijnieren en door zijn euforiserende en ontstekingswerende werking, uitstekend geschikt is om stress en zware lichamelijke inspanningen makkelijker aan te kunnen;

·        Corticotropine (ACTH), zet de bijnieren aan om meer cortisone te produceren;

·        Erythropoïetine (EPO), stimuleert de aanmaak van de rode bloedcellen en verhoogd de aanvoer van zuurstof in de spier;

·        Somatostatine, blokkeert de afscheiding van het groeihormoon, wat toelaat de groei van turners te remmen;

·        Groeihormoon (GH), stimuleert zowel de aangroei van elke spiervezel afzonderlijk als de toename van het aantal spiervezels

Groeihormoon voor medische doellijnen

In de geneeskunde wordt groeihormoon gebruikt om de groei bij kinderen te stimuleren in geval van groeiachterstand. Dit kan het gevolg zijn door een gebrek aan groeihormoon of  het syndroom van Turner (dwerggroei bij meisjes).

De behandeling bestaat uit een dagelijkse inspuiting, hetzij in een spier, hetzij onder de huid. Oorspronkelijk werden daarvoor natuurlijke hormonen gebruikt die onttrokken werden uit de hypofyse (een deel van de hersenen) van dieren of overleden mensen. Momenteel zijn er kunstmatige hormonen beschikbaar. Het somatotropine is een kunstmatige groeihormoon dat identiek is aan het natuurlijke hormoon.

Het gebruik van groeihormoon mag alleen volgens de juiste aanwijzingen en onder strikte medische begeleiding gebeuren. Ophoping van vocht, vooral ter hoogte van de enkels, hoofdpijn, spierpijn en gewrichtspijnen zijn veel voorkomende nevenwerkingen. Er kan een insulineongevoeligheid optreden met suikerziekte tot gevolg. Het risico op een tekort aan schildklierhormoon met gewichtstoename en vermoeidheid tot gevolg is niet te verwaarlozen. Er zouden zelfs enkele gevallen gerapporteerd zijn van leukemie bij kinderen die werden behandeld met groeihormoon.

Groeihormoon in de sport

Groeihormoon wordt gebruikt om de prestaties te verbeteren in sporten waar een grote spiermassa een voordeel biedt.

Uithoudingssporten maken er dan weer gebruik van omdat groeihormoon de vetverbranding stimuleert wat de uitputting van het glycogeen uitstelt.

Hoogspringers, basketbalspelers, handbalspelers en volleybalspelers hopen er enkele centimeters mee te groeien.

Bodybuilders wisselen graag eens af met een kuur van anabole steroïden. Een populaire anaboliserende cocktail bestaat uit het gebruik van groeihormoon tezamen met schildklierextracten en insuline. En of dat niet genoeg is wordt aan dit hormonale trio clenbuterol toegevoegd, in de hoop de afbraak van de spiereiwitten te verminderen.

Dat het kwaad diep ingeworteld zit mag blijken uit een greep uit de internationale pers.

·        In 1983 heeft dokter Robert Kerr zonder vrees toe dat kampioenen van diverse nationaliteiten die door hem begeleid worden lachen met de controles naar het gebruik van anabolica en testosterone, aangezien diegenen die het kunnen betalen zich vanaf nu zonder kopzorgen kunnen behelpen met groeihormoon, en voegt eraan toe dat één van zijn klanten een fantastisch wereldrecord heeft gevestigd na zulke kuur.

·        Nog in 1983 zegt professor Manfred Donike in een interview met de krant l’Equipe:” bij analyse in mijn laboratorium in Keulen van urinestralen van atleten die deelnamen aan de wereldkampioenschappen atletiek in Helsinki, werden sporen van somatotropine teruggevonden”.

·        In september 1987 kapt de Italiaanse sprinter Pietro Mennea met de sport omdat hij walgt van het dopinggebruik. Vooral groeihormoon wordt volgens hem veelvuldig gebruikt in het atletiekmilieu omdat het niet opgespoord kan worden.

·        In oktober 1987 maakt de Food and drugadministration van de USA zich zorgen over het groot aantal producten die op de zwarte markt aan de man gebracht worden als groeihormoon. Onderzoek wees uit dat het vaak om niet meer ging dan gewoon water, en dat de wondermiddelen bovendien vaak niet steriel waren.

·        In 1991 publiceert Der Spiegel een artikel over experimenten met toediening van groeihormoon bij meisjes van 13 – 14 jaar. Wanneer dokter Werner Franke daarover ‘s anderendaags geïnterviewd wordt op de Duitse nationale televisie zegt hij dat enkele van die meisjes op hetzelfde ogenblik deel uitmaakten van het Duitse nationale team van atletiek in Tokyo.

·        1993 tenslotte, maakt een artikel in The Lancet zijn lezers er attent op dat de ontwikkeling van kunstmatig groeihormoon geenszins een einde heeft gemaakt aan het handeltje van het groeihormoon afkomstig van cadavers.

Groeihormoon onttrokken uit cadavers is niet zo duur als zijn kunstmatige gelijke en gaat vlot van de hand in fitness-zalen. Analyse van een ampoule afkomstig uit de vroegere Sovjet-Unie door twee Oostenrijkse artsen, bracht aan het licht dat het ging om een minderwaardig product met een slechts geringe werkzaamheid.

Erger is dat het product niet enkel monomeren van het groeihormoon bevatten. Het is met ander woorden niet uitgesloten dat kleine deeltjes met een soortelijk gewicht tussen mono- en dimeren, zoals een infectieus eiwitdeeltje (de oorzaak van de Creutzfeld-Jakob ziekte) doorheen het filtratieproces konden glippen.

Wanneer stopt de waanzin?